Lượng khí thải metan toàn cầu tăng vọt lên mức cao kỷ lục

Lượng khí thải metan trên toàn cầu trong thời gian gần đây đã đạt mức cao nhất trong lịch sử. Sự gia tăng ở mức báo động bắt nguồn từ sự tăng trưởng của khí thải khai thác than, sản xuất dầu và khí đốt tự nhiên, từ các bãi rác và chăn nuôi gia súc. Từ năm 2000 đến 2017, khí hậu nóng dần lên, nhiệt độ tăng trung bình từ 3-4 độ C. Đây là ngưỡng nhiệt độ nguy hiểm, được các nhà khoa học cảnh bảo là nguyên do dẫn đến các thảm họa tự nhiên như cháy rừng, hạn hán và lũ lụt, gây ra gián đoạn xã hội như nạn đói và di cư hàng loạt trên thế giới.

Vào năm 2017, bầu khí quyển của trái đất đã hấp thụ gần 600 triệu tấn khí không màu, không mùi, mạnh hơn 28 lần so với carbon dioxide. Hơn một nửa lượng khí thải metan hiện nay đến từ các hoạt động của con người. Với con số tăng nhảy vọt 9% hàng năm, tương đương với 50 triệu tấn khí thải metan mỗi năm. 350 triệu xe hơi được đưa vào sử dụng trên thế giới, tăng gấp đôi lượng khí thải tại Đức và Pháp, làm mức độ ô nhiễm càng trở nên nghiêm trọng.

Khí metan bắt nguồn từ đâu?

Nguồn nhiên liệu hóa thạch và động vật nhai lại là nguồn phát thải chủ yếu của khí metan. Dự án Carbon toàn cầu, một sáng kiến ​​do nhà khoa học Rob Jackson của Đại học Stanford dẫn đầu cho biết “phát thải từ gia súc và động vật nhai lại lớn gần bằng lượng p hát thải từ ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch.”

Nông nghiệp chiếm khoảng hai phần ba tổng lượng khí thải metan liên quan đến các hoạt động của con người, nhiên liệu hóa thạch đóng góp một phần ba còn lại. Lượng khí thải mêtan từ nông nghiệp đã tăng lên 227 triệu tấn trong năm 2017, tăng gần 11% so với mức trung bình 2000-2006. Khí mê-tan từ sản xuất và sử dụng nhiên liệu hóa thạch đạt 108 triệu tấn trong năm 2017, tăng gần 15% so với giai đoạn trước.

Trong khi đại dịch coronavirus diễn ra, lượng khí thải carbon giảm mạnh khi sản xuất và vận chuyển bị đình trệ. Thế nhưng lượng khí thải metan không giảm mạnh như vậy vì nông nghiệp vẫn vận hành và phát triển ngay cả trong đại dịch.

Phát thải metan trên toàn cầu

Phát thải khí mêtan tăng mạnh nhất ở châu Phi , Trung Đông; Trung Quốc; Nam Á và Châu Đại Dương, bao gồm Úc và nhiều đảo Thái Bình Dương. Mỗi khu vực đã tăng lượng khí thải lên khoảng 10 đến 15 triệu tấn mỗi năm. Hoa Kỳ theo sát phía sau, tăng phát thải khí mê-tan lên 4,5 triệu tấn, chủ yếu là do phân phối và tiêu thụ khí đốt tự nhiên.

Việc sử dụng khí đốt tự nhiên đang tăng lên nhanh chóng ở Mỹ và toàn cầu, giảm lượng khí thải carbon dioxide, nhưng làm tăng lượng khí thải mêtan. Châu Âu nổi bật là khu vực duy nhất có lượng khí thải mêtan giảm trong hai thập kỷ qua, một phần bằng cách giảm lượng khí thải từ sản xuất hóa chất và trồng thực phẩm hiệu quả hơn. Các chính sách được đặt ra và việc quản lý tốt hơn đã giảm lượng khí thải từ các bãi chôn lấp, phân bón và các nguồn khác ở châu Âu. Mọi người cũng ăn ít thịt bò, thay vào đó là ăn nhiều thịt gia cầm và cá.

Các vùng nhiệt đới và ôn đới đã chứng kiến ​​sự tăng vọt lớn nhất về khí thải metan. Mặc dù lo ngại rằng việc tan chảy ở Bắc Cực có thể giải phóng một vụ nổ khí mêtan từ băng tan, các nhà nghiên cứu không tìm thấy bằng chứng nào cho việc tăng lượng khí thải mêtan ở Bắc Cực – ít nhất là trong năm 2017.

Khí thải do con người gây ra theo nhiều cách dễ dàng xác định hơn so với phát thải từ các nguồn tự nhiên. Để hạn chế lượng khí thải metan cần giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch và kiểm soát khí thải rò rỉ, giảm khí thải liên quan đến chăn nuôi gia súc.